Ο Δεκέμβρης της
απολογίας μοιάζει αδέσποτος…
Ψάχνοντας να βρούμε καινούργια
συνθήματα… Ψάχνοντας να βγούμε στο
φως από το τούνελ που θα μας αποδεσμεύσει από την πνευματική φθορά των
κυττάρων.
Η
τελευταία εβδομάδα του Νοέμβρη μου επεφύλασσε μια διαφορετική εφεδρεία από
εκείνη, την εργασιακή, των Μνημονίων. Η δική μου ήταν στρατιωτική καθώς κλήθηκα
να ξαναντυθώ στα χακί ως έφεδρος ή επίστρατος (sic) όπως συνηθίζεται να λέγεται παρόλο
που είναι αδόκιμος όρος. Μια εβδομάδα επανεκπαίδευσης στον στρατό για τους
τύπους. Μια μιζέρια με ημερομηνία λήξης, όπως έλεγε και μια παλιοσειρά. Κάποιοι
έδειχναν να το διασκεδάζουν. Μου θύμιζαν όλους εκείνους που παρά τα όσα περνάμε
τα τελευταία χρόνια σα χώρα κάποιοι θα συνεχίζουν του νταλκά τους τον χαβά! Ένα
ακόμη θέατρο του παραλόγου με δόσεις υπέρτατου (!) σουρεαλισμού. Κι αφού φάγαμε
κρύο κάνοντας άσκηση μες στη βροχή και το αγιάζι απολυθήκαμε μετ’ επαίνων και κατά
8,60 ευρώ πλουσιότεροι, διότι ούτος έστιν ο μισθός -και των κληρωτών-στρατιωτών.
Η μαμά πατρίδα σε αποζημιώνει με το πάλαι ποτέ επίκαιρο- έμεινα με
3.60-προσαυξημένο κατά 8 ολόκληρα ευρά.
Πίσω
όμως στην πολιτική ζωή ο Δεκέμβρης μπήκε
φορτσάτος σε όρια ασφυκτικής πίεσης…
Παιδιά
13 χρονών που πεθαίνουν από αναθυμιάσεις μαγκαλιού σε σπίτι με κομμένο ρεύμα. Μία
νεκρή από τις πλημμύρες στο Άργος. Έλληνες άνεργοι κλέβουν ρεύμα για να επιβιώσουν,
γράφει το Bloomberg. Στο σφυρί δεκάδες
σπίτια λόγω χρεών. Κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμοί. Η αναξιοπρέπεια σημαία της μάζας. Νοσοκομεία
χωρίς γιατρούς και αναλώσιμα, ανασφάλιστους στη ζητιανιά για ένα φάρμακο.
Σχολεία χωρίς δασκάλους. Μεγάλες
ελλείψεις στα γυμνάσια και λύκεια καταγγέλλουν οι καθηγητές. Στο Πειθαρχικό ο Πελεγρίνης
παρά την απόφαση της Συγκλήτου. Σύσκεψη Σαμαροβενιζέλου για την ιδιωτικοποίηση
της ΔΕΗ. Στα 6,57 δισ. ευρώ τα φέσια του Δημοσίου στο δεκάμηνο. Μικρό
προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει δημοσκόπηση της GPO.
Η
χώρα ασφυκτιά κάτω από την μπότα της τρόικας. Παράταση αγωνίας για τον νέο φόρο
ακινήτων εν αναμονή της επιστροφής των στελεχών του ΔΝΤ για την ολοκλήρωση της
πέμπτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Αυτό είναι που λέμε ότι η Ελλάς
πατάει με το ένα πόδι στην Ανατολή και με το άλλο στη Δύση...Ο επιβήτορας
δυτικός, η στάση ανατολική!!! Eπιλεκτικό πήδημα...οθωμανικού τύπου από
Βρυξέλλες... Φέτος ο χριστουγεννιάτικος μποναμάς περιλαμβάνει Νέα λίστα με
11.000 απολύσεις. Επιπλέον και χριστουγεννιάτικο πρόστιμο 500 ευρώ στους
καπνιστές στους κλειστούς χώρους. Αλήθεια κανένα «ντου» θα γίνει στα υπουργικά και
κάθε φύσεως «υπεράνω νόμου» γραφεία της εξουσίας που ντουμανιάζουν;
Όλα στην ίδια
αλφαδιασμένη ευθεία, δίχως
πνευματική και ψυχική στράτευση. Και οι κυβερνώντες στολίζουν με ψευτιές το
χριστουγεννιάτικο δένδρο τους…
Πέντε
χρόνια μετά… πορείες στη μνήμη του Αλέξη Γρηγορόπουλου.
Ζωή
μέσα από τίτλους ειδήσεων και στέρφες τηλεοπτικές συζητήσεις. Ψάχνοντας να βρούμε καινούργια συνθήματα…
Ψάχνοντας να βγούμε στο φως από το τούνελ που θα μας αποδεσμεύσει από την
πνευματική φθορά των κυττάρων.
Ο
Δεκέμβρης του 2008 πλανάται ακόμη αδέσποτος… Πέντε κιόλας χρόνια πέρασαν… Μισή
δεκαετία από τον «σκοτεινό» Δεκέμβρη με την Ελλάδα να αλλάζει, σίγουρα όμως όχι
προς το καλύτερο. Η Ελλάδα του 2013 είναι μια πολύ διαφορετική χώρα από αυτή
του 2008. Τον Δεκέμβριο του 2008 η χώρα βίωνε ακόμη τον μεγάλο της μύθο, την
ψευδαίσθηση μιας άκοπης και απρόσκοπτης ευμάρειας. Πέντε χρόνια μετά είδαμε τα νέα «Δεκεμβριανά» να
φουντώνουν και να καταλαγιάζουν. «Εξέγερση - Δήθεν Εξέγερση» είναι το ντέρμπι,
μια και η επίμαχη λέξη είναι κάτι πολύ περισσότερο από χαρακτηρισμός, είναι
αναπόφευκτα ιδεολογία, ή εν πάση περιπτώσει έχει να κάνει με ιδεολογία. Έτσι,
δεν είναι διόλου παράδοξο ότι πολύ περισσότερο μελάνι χύθηκε και χύνεται για
την ονομασία του φαινομένου παρά για το φαινόμενο το ίδιο, σε όλες του τις
παραμέτρους, πέρα δηλαδή από τα κραυγαλέα και προφανή, τις πέτρες, τις μολότοφ
και τους βανδαλισμούς.
Πέντε χρόνια μετά για
μια συζήτηση που δεν έγινε καθώς έμεινε στις λέξεις και τους χαρακτηρισμούς. Ο
Δεκέμβρης της απολογίας μοιάζει αδέσποτος… Κι από τότε είμαστε μάρτυρες σε
ετήσιους, επετειακούς πετροπόλεμους από «παιδιά» στους δρόμους και «μεγάλους»
στα τηλεπαράθυρά μας.
Στον
αντίποδα ο Δεκέμβριος των γιορτών… Οι στολισμένοι δρόμοι και τα πάμφωτα
μπαλκόνια με τις πολυκατοικίες να αναβοσβήνουν παρηγορητικά. Ο έσχατος μήνας του έτους χωρίς «δώρο» τώρα
πια μια και ο 13ος μισθός γράφτηκε κι αυτός στην ιστορία με στυλό Mont blanc.
Στην
κατάψυξη η Θράκη με κρύο τσουχτερό. Χειμώνιασε για τα καλά… Στο καλωσόρισμα του χειμώνα τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη εδώ στη Θράκη
δεσπόζουν τα «Νικολοβάρβαρα».
Πλήθος
δοξασίες, παροιμίες κι έθιμα του λαού μας, σχετίζονται με τις ημερομηνίες
τούτες, που συνήθως αντιστοιχούν στα πρώτα κρύα, στις πρώτες παγωνιές που ήταν
σημαδιακές για τον άνθρωπο της υπαίθρου,
που κυριολεκτικά ζούσε τις αλλαγές του κλίματος και των εποχών…
Οι
Άγιοι αυτοί είναι τόσο συνδεδεμένοι με τον ερχομό της βαρυχειμωνιάς, που πλήθος
σχετικές παροιμίες έπλασε ο λαός μας. Ένας παλιός θρύλος της Θράκης έλεγε πως
κάποτε ένας χωρικός αποφάσισε να πάει στο δάσος να κόψει ξύλα να ζεσταθεί από
το κρύο. Τότε οι συγχωριανοί του τον απέτρεψαν με την πρόφαση ότι η ημέρα είναι
γιορτινή (της Αγίας Βαρβάρας) και δε θα ‘πρεπε να καταπιαστεί με καμία είδους
εργασία. Εκείνος δεν τους άκουσε γιατί το κρύο είχε κάνει την εμφάνιση του και
έπρεπε να κόψει ξύλα για να ζεσταθεί. Έτσι
πήγε στο δάσος και την ώρα που έκοβε κλαδιά από ένα δέντρο, έσπασε το κλαρί και παρ’ τον κάτω!
Έτσι από τότε ο θυμόσοφος λαός συνηθίζει να λέει της Αγίας Βαρβάρας (Αγία
Βαρβάρα βαρβαρώνει ή κρεβατώνει...), του Αγίου Σάββα που βρήκαν τον δυστυχή
χωρικό (Αγιος Σάββας... σαβανώνει) και του Αγίου Νικολάου που τον έθαψαν (Αγιος
Νικόλας παραχώνει).
Τα σπίτια της Θράκης
τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη μοσχοβολούν σουσάμι και κανέλα καθώς φτιάχνουν
κολλυβόζουμο, την αχνιστή «βαρβάρα»
προς τιμήν της ομώνυμης Αγίας. Το έθιμο αυτό λέγεται πως κρατάει από την εποχή
που ο σατανικός νους του πατέρα της, του Διόσκουρου, βάλθηκε να εξοντώσει του
Χριστιανούς δηλητηριάζοντας το ψωμί τους. Η Αγία τότε παρουσιάστηκε στον ύπνο
κάποιας γυναίκας και προειδοποίησε τους πιστούς να μην φάνε από το
δηλητηριασμένο ψωμί, αλλά να βράσουν σιτάρι και ότι άλλο βρισκόταν στα σπίτια
εκείνη την περίοδο (συνήθως ξηροί καρποί και αποξηραμένα φρούτα), για να
περάσουν τις δύσκολες μέρες του χειμώνα. Έτσι έγινε η πρώτη
"Βαρβάρα". Άλλη εκδοχή, πάλι, μιλάει για τους Τούρκους κι όχι για το
Διόσκουρο. Οι Τούρκοι το λένε «ασουρέ» και είναι ένα έδεσμα που αφθονεί και
σήμερα στα μουχαλεμπιτζίδικα της Πόλης. Στην Τρίτη εκδοχή αναφέρεται ότι είναι προσφορά στην αρχαία θεά, Εκάτη. Στην
αρχαία Θράκη η παραγωγή του σιταριού αποτελούσε βασική οικονομική δραστηριότητα
των κατοίκων. Γιόρταζαν στις αρχές του χειμώνα τα «Εκαταία» προς τιμήν της θεάς
Εκάτης. Αυτή την εποχή οι αποθήκες των σπιτιών ήταν γεμάτες σιτάρι που είχαν
θερίσει το καλοκαίρι, καθώς και άλλα προϊόντα, όπως ξηρά σύκα, σταφίδες,
καρύδια κλπ, που διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με αυτά τα υλικά
παρασκεύαζαν το Εκαταίο Δείπνο. Η "Βαρβάρα" πιθανόν αντικατέστησε το
Εκαταίο Δείπνο, που προσέφεραν στη θεά ζητώντας να προστατεύει τους ίδιους κατά
τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και το σιτάρι που είχαν σπείρει λίγο πριν, στο
τέλος του φθινοπώρου.
Το
έθιμο της Βαρβάρας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της λαϊκής λατρευτικής παράδοσης
της Θράκης και συνεχίζεται αδιάκοπα στο πέρασμα των αιώνων. Άλλωστε τα ήθη και τα έθιμα
αποτελούν τους άγραφους νόμους της πρακτικής ηθικής του λαού μας. Ορίζουν
αξίες, σχέσεις, συμπεριφορές. Κόντρα στο κυρίαρχο
ρεύμα της λήθης…
Μετρώντας
τις τελευταίες μέρες του χρόνου η πόλη μοιάζει όλο και πιο «χαμηλοτάβανη»…
«Καλά
φάγαμε, καλά ήπιαμε. / Καλά τη φέραμε τη ζωή μας ώς εδώ. / Μικροζημίες και
μικροκέρδη συμψηφίζοντας. / Το θέμα είναι τώρα τι λες» (Μαν. Αναγνωστάκης,
Στόχος 1970).
Τώρα
τι λες... Τι λες… Κανείς δε λέει τώρα πια… Πέπλο σιωπής τύλιξε τα πάντα όπως η
πρωινή πάχνη τυλίγει τους αγρούς της θρακικής γης…
Μπάμπης
Καλπάνης
Δημοσιεύτηκε στην Κ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου